In de huidige tijd weten niet veel mensen meer wat het feest van Pasen inhoudt en betekent… Sommige mensen weten nog iets over een paashaas en zijn eieren, alhoewel ze hierover ook niet weten wat dat nou met Pasen te maken heeft.
Dat de bijzondere constellatie van zon (de eerste zondag), maan (na de eerste volle maan) en sterren (na het lentepunt: de zon in vissen) aan eieren die op Pasen zijn gelegd extra geneeskracht geven, zodat die vroeger aan de zieken werden gebracht, weet bijna geen mens meer… En als iemand vanuit een christelijke traditie of opvoeding nog weet dat Christus destijds op Goede Vrijdag stierf aan het kruis en na drie dagen met Pasen weer is opgestaan dan is het ook nog helemaal de vraag of hij daar iets van beleeft, laat staan dat hij de draagwijdte daarvan begrijpt…
Dat wordt je via de kerken ook nog wel extra moeilijk gemaakt, omdat ambtsdragers in veel kerken nogal oppervlakkig of schijn-heilig zijn, zoals we bij de poppenkast van de pausverkiezing weer hebben meegemaakt en konden ervaren. Een aantal van deze ambtsdragers hebben zich op seksueel gebied bovendien ook nog niets aangetrokken van God en gebod en jonge kinderen opgezadeld met allerlei trauma’s en ernstige geestelijke en lichamelijke stoornissen.
Wat het aftreden van de vorige paus betreft: er wordt gemompeld dat Benedictus XVI best wel iets wilde veranderen in de kerk na al die seks-schandalen. Misschien wilde hij zelfs wel iets doen aan de zware misstanden van hoge curiekardinalen die banden onderhielden met geheime vrijmetselaarsordes en maffiakringen (via de banco di Vaticano), maar dat dit hem door zijn medemachtsdragers onmogelijk werd gemaakt. Daar zou je ook wel moe en moedeloos van worden!
Maar dat is nog altijd beter dan voortijdig sterven, zoals Paus “Glimlach” overkwam. Deze was maar 33 dagen paus, maar werd vermoord vlak voordat hij zijn voornemen om al die dubieuze kardinalen te ontslaan had kunnen uitvoeren… Het waarom en hoe van deze moord is al jaren geleden uitvoerig onderzocht en beschreven door David Yallop in zijn uitstekende boek In naam van God. Maar de moordenaars zijn nooit gevonden en bestraft… Eén van die club volgde hem op en nam doodleuk de naam van het slachtoffer over: Johannes Paulus II. Hij draaide alle besluiten die zijn voorganger in die korte tijd had genomen meteen weer terug en regeerde vervolgens weer conservatief, met harde hand, maar ook met de allures van een popstar. Gek toch wel dat bij zijn begrafenis drie Amerikaanse presidenten op de voorste rij zaten: Bush senior, Clinton, Bush junior. Waarom dat? In de komende column nr. 14 Habemus Papem kom ik daar uitvoerig op terug.
Er zijn christenen die met Pasen naar de heilige plaatsen gaan waar de gebeurtenissen van de Passie en van Pasen zich hebben afgespeeld: Jerusalem. Daar is de zaal van het Laatste Avondmaal, de hof van Olijven, het paleis met de kerkers van de hogepriesters, de schedelplaats Golgotha, de tuin met het graf, nog enigszins terug te vinden. Veel is bedolven onder de kitch-kerken die allerlei verschillende geloofsrichtingen er in stevige onderlinge concurrentie hebben opgericht met afschuwelijke bouwsels, kitch-afbeeldingen, tierelantijntjes, lampjes. Als Christus zelf deze souvenirs en commercie met kaarten, beeldjes en kaarsjes zou zien zou hij wellicht daar nogmaals de bezem door halen en zeggen: “Weg uit het huis van mijn Vader! Gij hebt er een rovershol van gemaakt” en dat is nog waar ook… In de grafkerk is een luikje waar je even de rots van Golgotha aan kunt raken en op de plek daarvóór staat een zon afgebeeld met twaalf stralen: de ster van de zon, die twaalf ik-richtingen omvat als dertiende principe: het zonnewezen als centrum te midden van de twaalf apostelen, die diens licht uitstralen de wereld in…
Toch blijft het een raar gevoel om rond te lopen in een land waar het hoogste geestwezen drie jaar lang heeft rondgelopen, heeft geleerd en onderwezen, zieken heeft genezen, geleden heeft en gestorven is. Het is raar om in een olijftuin te rond te lopen waar tweeduizend jaar oude olijfbomen groeien… Maar als je dan verder om je heen kijkt wordt het alleen nog maar vreemder. Want in het moderne Israël is weinig of geen plaats voor christendom, laat staan voor naastenliefde. Hier geldt nog het aloude begrip: oog om oog, tand om tand. Hier is een van de laatste landen met een diepgewortelde apartheid en onderlinge haat tussen twee bevolkingsgroepen die eigenlijk broedervolkeren zijn: Israëlieten en Palestijnen. Want beide stammen zij af van hun voorvader Abraham: de één via zijn oudste zoon Ismaël, zoon van zijn slavin Hagar (de Palestijnen) en de ander via zijn jongste zoon Isaäk, zoon van zijn officiële vrouw Sarah (de Israëlieten). De één beweert de oudste rechten te hebben, de andere dat hij de enige echte is. Zo oud al is dit conflict…! Onbegrijpelijk dat er in al die eeuwen geen stapje naar toenadering is gezet.
Met Pasen vieren de joodse gelovigen het feest van Pesach of Passcha, dat is de uittocht uit Egypte. Het feest wordt gevierd met een maaltijd met allerlei gerechten die doen denken aan de bitterheid van Egypte waar het joodse volk moest zwoegen voor de farao, nadat ze zich enige eeuwen daarvoor onder Jakob (de kleinzoon van Abraham) en diens (lievelings)zoon Jozef in een tijd van hongersnood naar Egypte waren getrokken, waar Jozef zelfs onderkoning was geworden. Omdat de farao zijn harde werkers (halve slaven) niet wilde laten gaan, kwamen er twaalf plagen in Egypte, waarbij de laatste was dat alle eerstgeborenen moesten sterven. De joden aten een offerlam en ongedesemde broden, omdat ze geen tijd hadden om het meel te laten rijzen, iets wat nog op elke pesachtafel is te vinden. Toen gingen ze op weg naar het beloofde land, veertig jaar door de woestijn.
Mozes zag het beloofde land maar stierf voordat ze er binnentrokken. Het land werd ingenomen maar er was steeds enorm veel verzet van plaatselijke volkeren die er woonachtig waren. Zelfs in de tijd van Christus was er nog haat en nijd tussen het joodse volk en de inwoners van Samaria (midden-Israël). Van daar de bijzondere vertellingen van de Samaritaanse vrouw en de barmhartige Samaritaan.
Het is lastig om een theocratisch principe zoals “een door God toegezegd land” met de ratio of de logica te lijf te gaan. Maar zelfs als je het gevoel en geloof hebt dat God je dit land geschonken heeft, dan geeft dat jou nog niet de vrijbrief om te moorden en te onderdrukken… Goed rentmeesterschap staat zelfs ook in het oude testament en het nieuwe testament voegt daar nog de naastenliefde en de broederschap aan toe. Maar de brenger van die liefdesboodschap werd door de toenmalige bevolking gedood aan het kruis. Na de inname van Jerusalem door de Romeinen (Titus en Vespasianus) en de verwoesting van de tempel werden de joden uit het land verdreven en gingen in de diaspora: ze verspreidden zich over de hele wereld. Hoewel ze veelal ook aanzienlijk rijk waren (veel van de grote bankiersfamilies zijn joods van origine) werden ze in veel landen ook vervolgd en gediscrimineerd. Aan het eind van de negentiende eeuw ontstond de zionistische stroming, die alle joden opriep terug te keren naar de ‘moedergrond’ en het ‘vaderland’… In de loop van de twintigste eeuw ontstond er door de toenemende trek van joden naar ‘Palestina’ steeds grotere spanningen en problemen in de regio…
Maar de meest hevige strijd ontstond toen de pas opgerichte Verenigde Naties in 1947 de Joden uit Europa toestemming gaf om zich in Palestina te vestigen en een oogje dichtkneep toen deze de plaatselijke bevolking van huis en haard verdreef. Het geen oplossing bieden voor deze vluchtelingen die in allerlei kampen in omliggende landen moesten worden ondergebracht, waar ze grotendeels nog steeds zitten, meer dan 65 jaar na dato en het voortdurend inpikken van nog steeds meer land (bijvoorbeeld tijdens de 6-daagse oorlog van 1967) en dat niet teruggeven aan de Palestijnen en het voortdurend onderdrukken van de zelfs ook in Israël wonende Palestijnen, die Israëlische staatsburgers zijn, maar dan wel tweede (of derde) rangs, maakt dat er voortdurend onrust is in en om Israël.
De internationale gemeenschap heeft via talloze moties in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties Israël steeds tot andere gedachtes en een andere oplossingsrichting proberen aan te zetten, maar Israël heeft steeds de wereldopinie en alle internationale verdragen aan zijn laars gelapt. Daar is geen excuus voor, de staatsterreur van Israël is de hoofdoorzaak van het geweld in deze regio, de wanhoopsreacties van de van huis en haard verdreven Palestijnen zijn niet goed te praten maar wel alleszins begrijpelijk. Ik denk dat het vaak heel moeilijk is in zo’n uitzichtsloze situatie om géén terrorist te worden…
Alle bemiddelingspogingen van het Westen zijn tot nu toe tevergeefs gebleken. Het grootste probleem vormen daarbij de mensen die deze boevenclub in Israël nog steunen en verdedigen ook. In eigen land is dat natuurlijk de eeuwige dwarsligger en moslimhater Geert Wilders, wiens wortels overigens (hij heeft indonesisch bloed, maar dat wil hij niet weten en daarom heeft hij zijn zwarte krulletjes gebleekt en met een strijkbout gladgestreken) in het grootste moslimland ter wereld liggen… Maar hij verloochent nu zijn wortels en houdt van alles wat joods is en Israël heet en voert een heilige oorlog, een jihad tegen alles wat moslim is en ondersteunt daarmee het fascisme
Maar ook Amerika doet nu ook geen halfslachtige en nauwelijks serieus te nemen pogingen meer om een soort overleg tot stand te brengen tussen de strijdende partijen, zoals zoveel presidenten in het verleden reeds hebben geprobeerd. Nee, Obama is de eerste president die onlangs op bezoek in Israël alleen maar zoete broodjes bakte met Israël en de Palestijnen in hun sop liet gaarkoken. Er dreigt een nieuwe wind te gaan waaien richting Israël vanuit Amerika èn vanuit Europa. In de Jerusalem Post van 23-12-12 werd melding gemaakt van verregaande samenwerking tussen Israël en de NATO in 2013. Het grootste struikelblok daarbij is natuurlijk het islamitische Turkije, maar dat land werd al gepaaid met door Israël geleverde patriotraketten als afweer tegen Syrië (of vormen die een voorbode van een aanval op Syrië??) God verhoede dat Israël Iran binnenvalt en dan vervolgens om NAVO-steun daarbij vraagt…. Maar dat zal haast wel niet gebeuren omdat dan half Tel Aviv verloren gaat door Iraanse raketten. Toch is het een eng pokerspel wat daar wordt gespeeld: heulen met een apartheidsregime dat fascistoïde trekken vertoont!
Het moet heel anders: tussen de halve maan van de islam en de joodse ster, het zegel van Salomon, kan de Christelijke zon een bemiddelende helpende verbindende rol vervullen. Maar dan wel ècht in het midden staan, vanuit èchte betrokkenheid: het probleem Israël is ook ons probleem. Geen vooringenomenheid dat Palestijnen alles bij voorbaat in moeten leveren en af moeten zweren: Israël zal de eerste stap moeten zetten door het recht op land en een gelukkig leven van Palestijnen te erkennen. Dat kunnen ze bijvoorbeeld doen door het alom veroordeelde nederzettingenbeleid te stoppen. Zelfs Sharon, toch bepaald geen vredesduif was al bijna zover dat hij dat wilde. Nu is er een nieuwe kans omdat er in de regering een partij zit die dit als één van de drie speerpunten van zijn verkiezingsbeloften heeft gemaakt ( Yair Lapid van de partij Yesh Atid – Er is een toekomst). Het is de keus tussen òf kiezersbedrog – zoals zo vaak gebeurt – òf doorzetten. Netanyahu kan zich verschuilen achter de argumentatie: “Hier sta ik, ik kan niet anders, mijn handen zijn gebonden door deze noodzakelijke coalitie.” Dat zou een mogelijkheid kunnen zijn! Wij wachten op het beloofde vuurwerk van Yesh Atid…
Zon, maan en sterren die samen gaan werken, Christendom, islam en jodendom (zie ook column 7 met Kerstmis), we herhalen dat nu weer met Pasen: zon, maan en sterren moeten samenwerken, dat is het oerbeeld van Pasen. Pasen is de eerste zondag na de eerste volle maan na het lentepunt, Christus is het oerbeeld van deze driegeleding. Hij kan tussen twee uitersten het midden vormen, tussen het ahrimanische en het luciferische, en tussen alle mengvormen van die twee kwade krachten…
Bij het graf van Christus is die zon te zien met twaalf stralen, duidend op de twaalf apostelen en de twaalf ik-richtingen of bewustzijnsniveaus die zij vertegenwoordigen. Maar ook het jodendom kent die twaalfheid in de twaalf zonen van Jakob, die de grondleggers van de stammen van Israël werden. Misschien is er wel een sterke verbinding tussen deze zonen van Jakob en de twaalf apostelen.. Want wie karma-wetenschap probeert te beoefenen ontdekt de karmische relatie tussen beide groepen: er is zelfs sprake van reïncarnatie, die zelfs Jakob aan het eind van zijn leven al voorziet en aan zijn zonen voorspelt… Oude testament en nieuwe testament zijn nauwer verbonden dan je zou denken, christendom en jodendom zijn nauw vervlochten, maar ook de islam is dichterbij dan mensen denken die de verschillen nu steeds proberen uit te vergroten.
Door dat te doen dreigt de islam nu verder van ons weg te drijven, ze waren al veel dichterbij. Dat is niet alleen de schuld van Wilders, maar meer nog van Bush en trawanten. Door hen de schuld in de schoenen te schuiven van 11 september en allerlei aanslagen in Europa (Madrid, Londen, Amsterdam) kregen ze de schijn van terrorisme. Maar als niet zij de daders zijn, maar de westerse geheime diensten zelf, dan is er een heel ander wereldprobleem ontstaan. En dat werd het best benaderd door een uiterst merkwaardige toespraak die Donald Rumsfeld hield op 10 september 2001 voor de staf van het Pentagon. Hij zei daarin: “De vijand komt niet van buitenaf, hij komt van binnenuit. De grootste vijand vormen wijzelf”. En deze keer had hij groot gelijk. De grootste vijand van het Westen is het Westen zelf. We zullen 180° moeten omdraaien en de mens weer centraal moeten stellen (in plaats van de economie) andere volkeren en godsdiensten welwillend uit broederliefde tegemoet treden in plaats van angst en haat dan is er ook in het midden-oosten een derde weg mogelijk, niet de weg van maan alleen of uitsluitend sterren, maar de gulden middenweg van de zon.
Pasen is dus: het staan tussen twee uitersten, tussen aardegebondenheid en aardeontkenning, tussen aardezucht en aardevlucht, de zon die straalt in het duister, tussen maan en sterren, beelden van de nacht, die daardoor verbleken en oplossen in een nieuwe dag.
Moge de Paaszon opgaan. ook boven Jerusalem!
Loek Dullaart, 31 maart 2013