Newtown tussen zinloos en ‘zinvol’ leed

bij een schietpartij op een basisschool in Newtown (Connecticut) zijn 28 doden gevallen: 20 kinderen en 8 volwassenen, onder wie de dader – red.

newtownMagchiel Matthijsen over de gebeurtenissen in Newtown.

De berichtgeving over het verschrikkelijke gebeuren in Newtown komt nauwelijks boven de primitieve fase van emotionele geschoktheid uit. Het blijkt vreselijk moeilijk om jezelf te bevrijden van de fascinerende focus op de dader en je te richten op de omstandigheden die hierbij altijd ook een rol spelen. Iedereen die de Amerikaanse samenleving enigszins kent kan er zo een aantal noemen, maar uiteindelijk komen we toch altijd uit bij het raadsel van de geweldadigheid, de zieke gewelddadigheid ‘die gewoon in onze buik, in ons DNA zit’ (Michael Moore) en dat al honderden jaren lang…

Maar inderdaad, het is makkelijker om opnieuw ‘het grote kwaad’ uit de kast te halen zoals Obama in zijn toespraak deed. Wat deze jonge man gedaan heeft is evil. Is Amerika misschien opnieuw ‘under attack’? Ja, dat is het en zal het ook zijn, zo lang de Amerikanen zich in de mythe van hun exceptionalisme blijven koesteren. Want alles wat die ondermijnt is in principe het kwaad. Dat geldt voor het van buiten komende kwaad maar ‘evil’ kan ook bij elke interne smet op deze nationale ideologie van stal worden gehaald.

Bij Robert Oppenheimer vielen de schellen in 1945, na de twee atoombommen op Japan, van zijn ogen. In zijn eerste radiotoespraak daarna zei hij: ‘We knew the World would not be the same’. En in zijn herinnering rees de dodelijke, vernietigende macht van Krisjna-Visjnoe uit de Baghavad Gita op: ‘Now I have become Death, the destroyer of worlds’. Alle direct betrokkenen voelden toen iets van die vernietigende kracht in zichzelf.

Het was Madeleine Albright die na de 1ste Golfoorlog (in 1996, dus nog voordat de ellende van de door George Bush gefabriceerde oorlog over het land heen viel) op de vraag of de 500.000 gedode en gestorven Irakese kinderen als gevolg van blokkade en oorlog, zin hadden gehad, na enig nadenken antwoordde: ‘I think it was worth it’. Is voor haar de wereld ook veranderd als gevolg van deze immense schuld, zoals bij Oppenheimer, of moeten we vrezen dat die wereld vanwege de zinvolheid van deze dode, ‘geofferde’, kinderen voor haar gewoon dezelfde is gebleven?

En dan de 20 kinderen in Newtown. Wat deze geestelijk gestoorde man heeft aangericht is diep tragisch, maar evil? En wat moeten we dan van die heren denken die hun bevelen volledig bewust in de warroom uitdelen en de ferme soldaten die ze onbewogen tot uitvoering brengen? Is dat geen evil? Voor de zich in de onuitroeibare nationale mythe in slaap sussende normale Amerikaan bestaan slachtoffers elders niet, voor hem bestaat de wereld buiten Amerika nauwelijks en wat we daar allemaal doen is trouwens alleen ‘for the good’, voor hun eigen bestwil.

Als er daarentegen  een greintje algemeen menselijk gevoel voor het verdriet van anderen zou kunnen opkomen, gevoel voor verdriet dat niet alleen aan de eigen natie is gebonden; als er enig medeleven zou ontstaan met het leed dat miljoenen anderen door Amerikaanse aanvallen en bezetting dagelijks ondergaan, dan zouden de doden van Newtown misschien toch inderdaad nog ‘zin’ kunnen hebben.

Maar die kans is niet zo groot. We zijn allang immuun voor dat leed en het wordt onder de grote mantel van ‘terrorisme’ als noodzakelijk weggerationaliseerd, o.a. omdat wij niet met de zichtbare gevolgen ervan geconfronteerd mogen worden. Daartegenover staat het andere zogenaamde ‘onbegrijpelijke’ leed, dat wordt breed uitgemeten en rijkelijk opgediend. Hoe leef je eigenlijk met die paradoxale en schizofrene situatie van 500.000 zinvolle doden (inmiddels wel al vele malen meer) en 20 onschuldige slachtoffertjes? Een dergelijke onbalans in de nationale psyche van een volk kan alleen maar tot meer en ander ‘evil’ leiden.

Zijn er eigenlijk andere (betere) middelen dan deze schietpartijen om een volk dat geestelijk murw gemaakt wordt voor het leed dat door haar leiders andere volken (mensen) wordt aangedaan, tot bezinning te brengen? Want bezinning komt toch alleen maar voort uit het innerlijk geraakt worden door het lot van de ander? Zou het niet zo kunnen zijn dat door deze steeds terugkerende gebeurtenissen de Amerikanen ook een kans wordt geboden om het veelarmige (militaire) monster (Visjnoe) recht in de ogen te kijken?

Of blijven we de president bejubelen die zich zondags meldt om met prachtige woorden troost en medeleven te schenken, maar die de dinsdag daarop alweer de nieuwe kill list onder ogen krijgt en mag bepalen waar de collateral damage van die week zal vallen? De onbalans van de nationale psyche weerspiegeld in zijn president.

Wat ik voelde en probeer te zeggen werd misschien nog beter onder woorden gebracht door het commentaar van ene ‘Vivien’ op een Amerikaanse blog: ‘Maybe, just maybe if the US had a different attitude culturally and in the media to the deaths of children around the world, then perhaps they would not have to face them at home so often’. ‘So often’ wil zeggen 61 massamoorden in de laatste 10 jaar.

Magchiel C. Matthijsen, Breda

reactie Hugo van der Zee

Fijn eens een doordachte mening over Newtown te lezen. Hier ter aanvulling.
Ik kwam een opmerkelijk filmpje op wantoknow.nl tegen. Een vader van een slachtoffertje wordt geïnterviewd een dag na de aanslag. Je ziet hem vrolijk met de camera ploeg staan praten en hij beseft zich waarschijnlijk niet dat de camera al loopt. Hij is volledig op zijn gemak en loopt lachend op de camera af. Dan veranderd hij plotseling. Hij kijkt zeer geschokt en kan nauwelijks uit zijn woorden komen. Het lijkt een totaal ander persoon. Nu wil ik niet op de speculaties ingaan dat ook achter deze aanslag meer zit, wat hier en daar wel beweerd wordt. Maar het filmpje laat wel duidelijk zien dat deze man acteert. En dat is toch moeilijk te begrijpen.
Het is inderdaad ongelooflijk hoe weinig aandacht Irak krijgt. Het aantal doden na de twee oorlogen en de boycot ligt nu rond de anderhalf miljoen. Sinds de laatste Irak oorlog is er een enorme stijging van het aantal kankergevallen en er zijn veel kinderen die met afwijkingen worden geboren. Volgens experts is dit het directe resultaat van het zeer kankerverwekkende uranium dat in de Irak oorlog veelvuldig is gebruikt. Met het uranium kan men zeer harde munitie maken (kogels, bommen etc) dat door pantsermateriaal kan dringen. Na een inslag verspreid het uranium zich als fijn stof, dat via het grondwater in het het hele ecosysteem komt. Het effect hiervan zal nog lang door blijven werken en het is nauwelijks meer te zuiveren.
Dit soort zaken horen we niet in het nieuws. En als we al wat oorlogsleed zien dan lijken de mensen immuun te zijn. Zelfs als wij (onze regeringen) er direct betrokken bij zijn. We raken alleen nog maar geëmotioneerd als dat ons wordt voorgeschoteld. Hieronder wat foto’s die dat illustreren.

2012-12-vdzee

Groeten,

Hugo van der Zee